“Bir öyleyim, bir böyle”, Ben kimim?…
Kişilik özellikleri mi yoksa kişilik bozukluğu mu? Halk arasında Ben de bir şey mi var? sorusu insanların kafasını karıştırmakta ve birtakım durumların yanlış algısını tetiklemektedir. Başka bir deyişle kişi “Ben böyleyim” dediğinde gerçek anlamda benimsenen kişilik özellikleri hayatın işlevselliğini aksatıyorsa yani bir anlamda kişiye zarar vermeye başladıysa bu artık kişilik özelliği değil, bir kişilik örüntüsü haline gelmiş, daha ileri düzeyde kişilik bozukluğu olarak adlandırılabilecek bir yapılanmadır.
Genel anlamda sınır kişilik özellikleri kişinin benlik algısı, kişiler arası ilişkileri ve duygulanımda tutarsızlık, ani karar değişiklikleri ve öfke patlamaları, dürtü kontrolünde yetersizlik ile karakterize edilir. Çoğu zaman sosyal çevresi tarafından “karakteri bozuk” seklinde algılanan kişilik örüntüsü bir zaman sonra kişinin ikili ilişkilerine, arkadaş ilişkilerine, iş hayatına vb. konularda işlevselliğine zarar vermeye baslar.
“Bir köprü metaforu ile açıklamak gerekirse, köprünün bir ucundan diğerine hızlı geçişler yaşanır; lakin bu geçişler oldukça keskin ve anidir! Yeni bir işe hevesle başlamış bir kişinin, kısa bir zaman içerisinde vazgeçmesi kulağa hoş gelmiyor olsa gerek… ya da tutarsız ilişkiler yaşarlar; hayatlarındaki kişi belki bir süre için onların her şeyidir, o kişiyi yere göğe sığdıramazlar. Yarın bir gün aynı kişi onlar için bir anda değersizleşir. Arkadaş ilişkilerinde de durum bundan çok farklı değildir. Bir anda övgü dolu sözleriyle sizi idealize ederken, bir zaman gelir ki 8. kattan aşagı bırakılmış ve değersiz hissettirir.
Bu kişilik örüntüsüne sahip kişilerde asıl mesele kontrol mekanizmasının nasıl islediğidir. Hastanın bu tutum ve davranışlarının ne derece kendisinin kontrolü altında olup olmadığı değerlendirilmelidir.
Sosyal aldı acısından değerlendirilmeye değer bulduğum bu rahatsızlık Genellikle kadınlarda görülür ve çoğu zaman çarpıtılarak ele alınmıştır; adeta bir burç yorumu gibi sınır kişilik özellikleri gösteren kadınlar “cinselliğe düşkün, her türlü fantziye açık” kadınlar olarak nitelendirmiş cinsel obje olarak on plana çıkarılmıştır. Dürtü kontrolü yetersiz olduğundan bu kişiler gelişigüzel cinsellik yaşayabilir, alkol, hızlı araba kullanma gibi konularda ölçüsüz davranabilirler. Bu anlamda sorumluluk hissetmedikleri gibi karsı taraftan da sorumluluk almasını beklemeyebilir. Bu durum onların toplum tarafından ağır bir şekilde eleştirilmesine neden olur.
Ne zaman ki yaşamında işlevselliği bozulmaya baslar(?) o zaman tedaviye ihtiyaç duyar. Borderline hastalar destek alarak yaşamları üzerindeki kontrollerini artırabilirler. İşlevsel olmayan düşünce ve davranışlarını bir ölçüde kontrol ederek yasam kalitelerini artırabilirler…
